In 1932 werd in het Westbroekpark een Indische Tentoonstelling gehouden met muziek-, dans-, ambachts- en vechtdemonstraties, Indisch eten.en vooral authentieke gebouwen.
De weduwe van Indië
Den Haag had al eeuwen lang bovengemiddeld veel contacten met de Oost, met Indië. Om de banden wat aan te halen, werd zo nu en dan een tentoonstelling georganiseerd.
Voor Kampong Insulinde aan het Stadhoudersplein werd in 1898 een oppervlakte van 5900 m3 ingericht als een tuin met daarin 22 verschillende soorten bouwwerken, waaronder replica's van woningen uit Indië. Er liep zelfs een kali (rivier) langs het slingerpaadje in de tuin en men organiseerde op een van de avonden een pasar malam.
De Nederlandse bijdrage aan de Exposition Coloniale Internationale in Parijs maakte in 1931 veel indruk. Het Balinees tempelcomplex, het Sumatraanse huis en een Indisch restaurant konden gemakkelijk concurreren met de bijdragen van Europese en vooral Franse koloniale gebieden.
![]() |
Het Sumatraans Minangkabauhuis was het meest opvallende pand op de tentoonstelling. Met links een Sumatraans rijsthuisje. |
Op 29 maart 1932 werd de Commissie van Advies geïnstalleerd en al op 14 mei 1932 werd de Indische tentoonstelling in het Westbroekpark door prinses Juliana met een speciale wens geopend: 'De kennis van Indië te verbreiden en te verdiepen en op deze wijze de band tussen Nederland en Indië, indien mogelijk, nog te versterken'. De geplande einddatum was 30 september 1932. De kaartjes kostten 60 cent en kinderen konden voor half geld naar binnen.
Groots
Bij de spectaculaire ingang stond een replica van de Candi Bentar ('gespleten poort'), de traditionele toegang tot een Balinese tempel. Het pronkstuk op de tentoonstelling was echter het Minangkabauhuis. Dit Sumatraans huis was geheel van hout opgetrokken en rijk versierd met houtsnijwerk.
Om de verschillende architectuurstijlen en woonvormen te belichten, werden ook andere onderdelen uit Indische dorpen nagebouwd. Een tempelhof met replica's van tempelonderdelen en een tentoonstellingspaviljoen boden een kennismaking met de rijke Indische kunst.
In het hoofdgebouw waren priesterbeelden, Javaanse krissen, kleding, sieraden en muziekinstrumenten uit koninklijke en andere particuliere tentoongesteld. Bijvoorbeeld Koningin Wilhelmina had een deel van haar verzameling aan de tentoonstelling uitgeleend.
![]() |
De opbouw van de brug naar de hoofdingang in april 1932. |
Prinses Juliana opende en bezocht de tentoonstelling, maar ook haar moeder, koningin Wilhelmina, kwam langs. Juliana's vader, prins Hendrik, opende in juni 1932 het congres 'Nederland over zee' en ook hij maakte daarna een wandeling over het terrein, toegejuicht door de schooljeugd.
Diorama
De kunstschilder Leonardus Eland (niet van de Elandstraat) was gespecialiseerd in Indische landschappen.
![]() |
Een Bataksvergaderhuis op de Indische Tentoonstelling in 1932. |
Daarnaast verzorgde Eland voor de stand van de KLM in het commerciële paviljoen een draaiend diorama, dat verschillende werelddelen in vogelvlucht liet zien. Ook dit trok veel bekijks.
Eland had echter geen geluk. De zuidwesterstorm van zondag 11 september 1932 richtte schade aan in het paviljoen en met name aan de stellages en doek rond het diorama van de Haraukloof.
![]() |
Na een zware storm in september 1932 was het diorama van de Haraukloof beschadigd. |
In het commerciële gebouw boden tientallen bedrijven hun commerciële producten en diensten aan. Zij richten zich onder andere op verlofgangers. De KLM en houthandels prezen bijvoorbeeld hun waren aan. Er was een 'geriefelijke 4-persoons-spreekcel' ingericht waar men 3 minuten voor slechts 21 gulden met Java kon bellen (ongeveer 190 euro anno 2019).
In samenwerking met het Museum voor het Onderwijs werd een educatief programma voor de jeugd samengesteld, waarbij in de museumbioscoop films over Indië werden vertoond.
Het grote Indisch restaurant werd verzorgd door Waroong Djawa van de Kortenaerkade nummer 10. En verderop bevond zich een nog groter Europees restaurant.
Na afloop
De tentoonstelling was in 1932 het grootste evenement dat Nederland tot dan toe had gezien. Op 18 september 1932 ontving de 450.000ste bezoeker een schemerlamp. Kortom een doorslaand succes. Het evenement ontroerde repatrianten en inspireerde kunstenaars en architecten, maar riep ook weerstand op bij voorstanders van de onafhankelijkheid.
![]() |
Het Minangkabause huis en de bijbehorende rijstschuur werden in 1933 verplaatst naar de schooltuintjes aan de Mient. |
Schooltuin
Het huis maakte in de navolgende jaren een zwerftocht door de stad. Het werd in 1933 bij de schooltuinen aan de Mient (zijde Kornoeljestraat) neergezet. Op 9 mei 1933 werd de Vereeniging Indisch Volksleven opgericht dat het pand ging gebruiken voor educatieve tentoonstellingen. Rond 1951 was het Minangkabause huis in slechte staat van onderhoud en dreigde de gemeente alsnog met sloop.
De eigenaar van restaurant 'Chateau Bleu', liet hierop het huis restaureren op advies van ambtenaren uit Indonesië. In 1955 werd het gebouw verplaatst naar de Leidsestraatweg. De Minangkabau werd een gerenommeerd Indonesisch restaurant en tentoonstellingsruimte naast de tennisbanen van Chateau Bleu in het Haagse Bos. Dit duurde tot 1968 toen door de bouw van Résidence Chateau Bleu in 1968 het Minangkabause huis wederom moest worden afgebroken.
Er waren daarna nog plannen om het gebouw naar de overzijde van het Haagse Bos te verplaatsen, naar de vijver van het Oosterpark, om als restaurant te dienen. Dit ging echter niet door.
Tot 1972 lag het gebouw in stukken opgeslagen in een stalen hut aan de Huis te Landelaan in Rijswijk, waar buurtbewoners het kostbare teakhout voor privé-doeleinden gebruikten. Vervolgens brak brand uit, waarbij de onderdelen bijna geheel verloren gingen. De overgebleven fragmenten bevinden zich nu in de collectie van het Museon.
![]() |
De ingang en de kassa van de tentoonstelling. |
![]() |
Het Sumatraans rijsthuisje stond niet zo stevig op de poten. Al in april 1932 werd het omver geblazen. |
![]() |
Het Sumatraans rijsthuisje. Het puntige dak moest voorkomen dat een geest op het dak landde. |
![]() |
Een luchtfoto van de Indische Tentoonstelling met links van het midden de ingang. |
![]() |
Bij de opening in mei 1932 was er een muzikale omlijsting. Op de achtergrond het Chinese Tanagra Theater. |
![]() |
De catalogus van de Indische Tentoonstelling. |
![]() |
Leonardo Eland legde de Kloof van Harau op Sumatra vast in een enorm schilderij, een diorama. Deze foto werd rond 1900 gemaakt. |
![]() |
Een Balinese tempel op de Indische Tentoonstelling. |
![]() |
Een reclame biljet van de Nederlandse Spoorwegen. |
![]() |
De tentoonstelling trok bijna een half miljoen bezoekers. |
![]() |
De Pasar Gambir in Batavia (Indië) was een mengeling van een kermis en een jaarmarkt. Deze ontmoetingsplaats tussen Oost en West was een voorbeeld voor de Indische Tentoonstelling in Den Haag. |